Karbondan Arındırma
1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janerio kentinde Birleşmiş Milletler “Çevre ve Kalkınma
Konferansı”nda imzaya açılan ve 1994 yılında, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu, 191 ülke ve
Avrupa Birliği’nin imzacısı olduğu, “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi”
yürürlüğe girmiştir. Birleşmiş Milletler altında imzalanan ve küresel ısınmayı engelleme amacı
taşıyan hükümetlerarası ilk çevre sözleşmesi olan bu sözleşme insan faaliyetleri sonucu
atmosferde biriken ve küresel iklim değişikliğinin temel tetikleyicisi olan sera gazları
oranlarının azaltılması ve dolayısıyla iklim krizine küresel bir çözüm getirme çabasını
taşımaktadır. Sözleşme çerçevesinde sözleşmenin yürürlüğe girmiş olduğu yıl olan 1994’den bu
yana her sene düzenlenen hükümetlerarası “Taraflar Konferansları” organize edilmektedir.
Bu “Taraflar Konferansları”ndan üçüncüsü 1997 yılında Japonya’nın Kyoto kentinde gerçekleşmiş
olup, iklim değişikliği ile mücadele noktasında yaptırım gücüne sahip olması sebebiyle Birleşmiş
Milletler altında imzalanan en önemli sözleşme olarak görülen “Kyoto Protokolü” bu konferansta
kabul edilmiş ve 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu protokol çerçevesinde İngiltere, Fransa ve
Almanya gibi gelişmiş ülkeler atmosferde kümülatif olarak biriken sera gazlarındaki tarihsel
sorumluluklarını kabul etmiş ve 1990 baz yılı üzerinden emisyon azaltımı noktasında bağlayıcı
taahhütlerde bulunmuşlardır.
Gerek bahse konu taahhütlerin yerine getirebilmesinde gelişmiş ülkelere tanınan “Esneklik
Mekanizmaları” çerçevesinde olsun ve gerekse de “İklim Değişikliğini Önleme Stratejileri”
kapsamında olsun “Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli” ve “Birleşmiş Milletler Temiz
Kalkınma Mekanizması”nın bilim komitelerinin geliştirdiği ve sürekli olarak güncellenen
modellemeler ve metodolojiler ile küresel, ulusal ve sektörel bazda emisyon envanterleri
oluşturma adımları atılmış, emisyon yaratan ve azaltan aktivitelerin sera gazı hesaplamaları
uluslararası standartlara taşınmıştır.
Bu noktada iklim değişikliği/krizi ile mücadele noktasında temel strateji ve politikalar
açısından küresel, ulusal, yerel ve sektörel açıdan sera gazı envanterleri oluşturmada en önemli
adımlardan biri uluslararası bilimsel düzeyde uygulanması teşvik edilen “İzleme, Raporlama,
Doğrulama” (İRD) yaklaşımı olmuştur.
İRD yaklaşımına dayalı olarak, Kyoto Protokolü’nün yürürlüğe girmiş olduğu 2005 yılında, kurulan
karbon piyasaları, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde, yenilenebilir enerji projeleri
gibi, sera gazı azaltma özelliğine sahip projelerinin hayata geçişlerini hızlandırmak amacıyla,
“İklim Değişikliğini Önleme Stratejileri” kapsamında, teşvik mekanizması olarak ortaya
çıkmıştır. Kyoto Protokolü çerçevesinde emisyon azaltma taahhüdünde bulunan ülkelerin tabi
olduğu “Zorunlu Karbon Piyasaları”nın yanında, Türkiye gibi ülkelerde hayata geçirilen emisyon
azaltıcı özellik taşıyan projelerin sahiplerinin de kendi projelerini çevresel ve sosyal
sorumluluk ilkeleri çerçevelerinde kendi projelerini dahil edilebildiği “Gönüllü Karbon
Piyasaları” da eş zamanlı olarak oluşturulmuştur.
“Doğrulanmış Karbon Standardı (VCS)” gibi, uluslararası Gönüllü Karbon Piyasalarına yönelik
olarak sertifikasyon sağlayıcı uluslararası kurum ve kuruluşlar İRD yaklaşımı çerçevesinde
faaliyetlerini sürdürürken, bu sertifikasyona erişim talep eden projeler uluslararası
standartlara uygun bir şekilde akredite olmuş “Bağımsız Denetmenler” tarafından sürekli olarak
“izleme”, “raporlama”, “doğrulama” ve “onaylama” formatında denetlenmekte ve incelenmektedirler.
Gönüllü Karbon Piyasaları çerçevesinde kayıt olmak isteyen projelerden yaratmış oldukları
emisyon azaltımlarının uluslararası standartlarda İRD uygulamaları yapıyor olmalarının yanı sıra
ulusal ve bölgesel çapta Birleşmiş Milletlerce belirlenmiş olan Sürdürülebilir Kalkınma
Amaçları’na da katkı yapmaları ve bu katkıları da yine İRD yaklaşımına uygun olarak göstermeleri
beklenmektedir.
Oksijensiz ortamda organik tarımsal ve hayvansal atıkların çürütülerek ortaya çıkan metan
gazının elektrik ve ısı enerjisine dönüştürülmesine dayalı biyogaz tesisleri, normal şartlar
altında bu tür atıklardan ortaya çıkacak olan sera gazlarının atmosfere erişimini engellemesi
sebebiyle emisyon azaltım kapasiteleri anlamında diğer yenilenebilir enerji projelerine kıyasla
ön planda yer almaktadır. Biyogaz projeleri bahse konu organik atıkların çevreci yöntemlerle
bertarafını sağlar ve bu atıkların organik gübreye dönüşümlerini gerçekleştirerek katma değer
yaratırken, bir yandan da bir yenilenebilir enerji proje türü olarak yoğun olarak fosil yakıt
kullanımına ve/veya ithal yakıtlara bağımlı enerji santralleri tarafından beslenen ulusal
elektrik şebeke hattının hem kirleticiliğini hem de dışa bağımlılığını azaltmaktadır.
Yukarıda bahsedildiği gibi uluslararası standartlara uygun bir şekilde projelendirilen ve
yönetilen, uluslararası akredite olmuş bağımsız denetmenler ve sertifikasyon kuruluşlarının
denetimine ve incelenmesine gönüllü olarak kendini taahhüt eden biyogaz projelerimizin ön
görülen yıllık emisyon azaltım miktarları aşağıdaki gibidir:
FOÇA = 106.591 ton CO2/yıllık
BALIKESİR = 104.824 ton CO2/yıllık
AYDIN = 79.944 ton CO2/yıllık
Uluslararası Gönüllü Emisyon Azaltım Sertifikasyonuna erişimi noktasında süreçleri devam eden
projelerimizin tamamının hayata geçmesiyle birlikte uluslararası metodolojilerin ışığında yıllık
ortalama 291.359 ton CO2’nin atmosfere salınmasını engellemiş olacağız. Bu da sera gazı azaltım
noktasında, 466.175 dönüm arazinin her yıl ormanlaştırılmasına veya 63.339 binek aracın her yıl
trafikten çekilmesine denk gelmektedir.
